.

Hoger bewustzijn

Er zijn zeven stadia van bewustzijn.
Waken, dromen en slapen zijn de drie bewustzijnstoestanden waarmee iedereen vertrouwd is.

Hoger bewustzijn begint met transcendent bewustzijn, het stille bewustzijn dat optreedt tijdens de beoefening van Transcendente Meditatie. Dat is de vierde bewustzijnstoestand.

Wanneer de stilte van de meditatie voortduurt na de meditatie is dit het begin van de ontwikkeling naar de vijfde bewustzijnstoestand, kosmisch bewustzijn. (Voor een overzicht van alle bewustzijnstoestanden zie verder).

Maharishi legde uit wat er door de meditatie op gang gebracht wordt uit als: Doe minder en bereik meer.

“Transcendente Meditatie maakt de actieve geest vanzelf volledig stil en die stilte blijft wanneer we uit de meditatie komen. De geest blijft dan stil en is tegelijkertijd actief, stil en actief.
Er bestaat een oneindige mate van creativiteit in het bewustzijn van iedereen, en Transcendente Meditatie ontvouwt dat heel gemakkelijk, heel simpel. Met deze verhoogde creativiteit hoeven de mensen niet zo hard te werken.
Het enige wat men hoeft te doen is de geest naar binnen te keren. Om een pijl met grote kracht weg te schieten is het zaak de pijl terug te trekken en los te laten – de pijl vliegt dan zeer ver en raakt het doel met grote kracht.
De geest met zijn wens moet (net als de pijl) teruggetrokken worden, moet gebracht worden naar een toestand van stilte en op dat punt, in die toestand van transcendent bewustzijn, is er geen vergissing bij het voortstuwen van je wens en komt hij tot vervulling. Dit is de manier om onze wensen tot vervulling te brengen. Succes wordt dan ook niet bereikt door hard te werken. Succes wordt bereikt door het genieten van het oneindige organiserend vermogen van de natuurwet ten gunste van onszelf. Transcendente Meditatie brengt ons de steun van de natuurwet en de creativiteit van de natuurwet die het hele universum bestuurt.
Voor mediterenden wordt het dan zeer gemakkelijk om iets te bereiken.
Het gaat hier om een grote wetenschap van het leven die geen inspanning vraagt. Geniet en vervul je wensen – dat is het thema van een waarlijk ontwikkeld mens. Dit is het verschil tussen een ontwikkeld mens en een onontwikkeld mens. Een ontwikkeld mens weet hoe de dingen te doen zodat hij niet vermoeid raakt, terwijl een onontwikkeld mens overal moe van wordt.
Het principe van Transcendente Meditatie is de afwezigheid van hardheid in het leven. Dit grote principe is: doe minder en bereik meer.”

De ontwikkeling die op gang gebracht wordt door beoefening van Transcendente Meditatie, is door middel van wetenschappelijk onderzoekuitgebreid gedocumenteerd. Fysiologisch onderzoek bevestigt dat er inderdaad een vierde bewustzijnstoestand optreedt tijdens beoefening van Transcendente Meditatie.

Een bewustzijnstoestand wordt in de wetenschap gedefinieerd door tegelijkertijd optreden van een subjectieve ervaring en objectief meetbare veranderingen. In een laboratorium kan een elektro-encefalogram (EEG) worden gemaakt waarop veranderingen te zien zijn in de hersenwerking, en ook treden bijvoorbeeld veranderingen op in de oogbewegingen en in de ademhaling.

Tijdens slapen is er geen bewustzijn, de ademhaling gaat diep en langzaam en op het EEG zijn langzame hersengolven te zien. Tijdens dromen zijn er snelle oogbewegingen achter de gesloten oogleden, Maakt men iemand op dat moment wakker, dan zegt hij dat hij aan het dromen was.

Tijdens waakbewustzijn is de persoon zich bewust van zijn gedachten en van zijn omgeving. Op het EEG zijn snelle ritmen te zien. Wanneer er een computer op het EEG wordt aangesloten, zijn de frequenties te analyseren. Het blijkt dat de meeste mensen een allegaartje aan frequenties hebben, die niet synchroon lopen als ze van verschillende plaatsen op het schedeldak worden opgenomen. De verschillende delen van onze hersenen werken gewoon niet al te best samen. Een teken van de hedendaagse stress.

Tijdens transcendent bewustzijn treden op het EEG gelijkmatige patronen op die zich over de hele hersenen verspreiden en met elkaar in fase zijn: coherentie. Dit is een teken van de mate van innerlijke vrede en harmonie die optreedt tijdens de vierde bewustzijnstoestand. Ook is de ademhaling extreem rustig. Door de grote rust heeft het lichaam op dat moment weinig zuurstof nodig.

Dat er inderdaad een overgang optreedt naar een vierde bewustzijnstoestand is o.a. gepubliceerd in de doctorsthese van dr. R.K. Wallace.

Klik hier voor wetenschappelijke literatuurverwijzingen...

Ordelijkheid in de hersenfunctie

Tijdens de Transcendente Meditatie-techniek (TM) vertonen EEG-afleidingen van verschillende plaatsen van het hoofd een verhoogde mate van coherentie: de hersengolven zijn over een grote afstand in fase, ze gaan gelijk op. Dat ziet er in de figuur uit als een ‘bergje’. In de figuren is te zien dat deze coherentie zich in de loop van de tijd uitbreidt naar andere frequenties en ook na de meditatie blijft bestaan. Dit laatste wijst op stabilisering van innerlijke rust en helderheid, het begin van de groei naar de vijfde bewustzijnstoestand.
Het optreden van coherentie is in verschillende EEG-onderzoeken bevestigd.

Bron: P. Levine The coherence spectral array (COSPAR) and its application to the study of spatial ordering in the EEG. Proceedings of the San Diego Biomedical Symposium15 (1976) (CP1, 20).
Zie ook M.C. Dillbeck e.a. Short-term longitudinal effects of the TM technique on EEG power and coherence, International Journal of Neuroscience 14 (1981): 147-151

Ook is grotere bloedtoevoer naar de hersenen gemeten tijdens beoefening van Transcendente Meditatie. De efficiëntie van de informatie-overdracht neemt toe. Zenuwen die boodschappen doorgeven aan de spieren werken efficiënter. Dit wordt o.a. benut bij de training van sportmensen.

Hersendelen die tevoren niet functioneerden, gaan na TM-beoefening meedoen met de algehele coherente hersenactiviteit. De coherente hersenpatronen komen bovenop de ritmen die horen bij waken, dromen en slapen, een ongewoon verschijnsel dat voor het eerst is waargenomen bij personen die Transcendente Meditatie beoefenen. Het is een teken van het begin van de vijfde bewustzijnstoestand: kosmisch bewustzijn. Subjectief vertellen deze personen dat zij op dat moment tegelijkertijd transcendent bewustzijn ervaren en waken, dromen of slapen. Het meest kenmerkend is dat zij zich bewust zijn van hun slaap.

De ontwikkeling naar hoger bewustzijn gaat gepaard met groei van het geestelijk vermogen. Met onderzoek is onder meer vastgesteld: toename van intelligentie en creativiteit, verbetering van het geheugen, grotere helderheid van waarneming en betere studieresultaten van studenten. (Voor wetenschappelijke gegevens hierover klik op ‘bewustzijn-gebaseerd onderwijs’ in de linkermenubalk.)

Ook het lichamelijk functioneren verbetert, wat leidt tot een betere gezondheid en een gezondere lifestyle met als onderzoeksresultaten o.a.: verlaging van verhoogde bloeddruk, minder sigaretten- en alcoholconsumptie, minder ziekenhuisopnames, minder ziektekosten en een langere levensduur.

Wanneer kosmisch bewustzijn volledig stabiel is en men 24 uur per dag transcendent bewustzijn ervaart tegelijk met waken, dromen en slapen, is dit de beginfase van de toestand van verlichting.

Maharishi antwoordde in een interview met de krant van de University of California in Los Angeles op de vraag:

Wat is verlichting?

“Verlichting betekent het ontbreken van duisternis, de afwezigheid van duisternis. En ‘afwezigheid van duisternis’ houdt in: geen vergissingen, geen zwakte, geen tekortkomingen – succes alom, vervulling van wensen alom – dat is verlichting. Een leven in volledige overeenstemming met de natuurwet. Op spontane wijze ondersteunt de natuur ons: dan tasten we niet in het duister over wat dan ook.
De afgelopen vijftig jaar hebben miljoenen mensen TM geleerd en zijn zodoende bezig verlichting te verwerven. Dit houdt in dat zij in toenemende mate in overeenstemming met de natuurwet leven. Dat betekent meer succes aldoor, geen fouten in het leven, geen nadeel voor anderen – dat is verlichting door Transcendente Meditatie.”

Wat is naar uw mening de waarde ervan dat studenten de TM-techniek leren?

“Het leven van de student bestaat uit het verwerven van zoveel mogelijk kennis – en waar mogelijk totale kennis. Wanneer zij Transcendente Meditatie leren, leren zij tegelijkertijd de principes van Transcendente Meditatie – totale kennis.
Transcendent bewustzijn is het verenigd veld van alle wetten van de natuur. Je weet wat het verenigd veld is? De kwantumveldtheorie heeft vastgesteld dat er één verenigd veld is van alle natuurwetten aan de basis van alle creativiteit van de natuurwet. Als we transcenderen, bereiken we dat niveau van intelligentie dat alle kennis inhoudt. Dit nu is verlichting. We beginnen spontaan beter te denken – beter in elk opzicht: goed voor iedereen, nuttig voor iedereen en met een snelle vervulling van onze wensen. Dat is verlichting.
Het leven van een student bestaat eruit alle kennis die maar mogelijk is te verwerven, om alle creativiteit die maar mogelijk is te ontwikkelen. Er bestaat een oneindige mate van creativiteit in ieders bewustzijn, en transcendente meditatie ontvouwt dat heel gemakkelijk, heel simpel; totale kennis kan dus door elke student bereikt worden. Aan het doel van elk studentenleven – het verwerven van kennis – kan dan ook beantwoord worden door het beoefenen van Transcendente Meditatie.”

Wat is naar uw mening de waarde ervan dat studenten de TM-techniek leren?

“Studenten kunnen de wereld herscheppen. De wereld heeft een opknapbeurt nodig, zij moet opnieuw opgebouwd worden. En in de grond van de zaak is er maar één ding dat de wereld opnieuw op kan bouwen – en dat is verlichting voor iedereen.”

Wat is de beste vraag die een journalist u ooit gesteld heeft?

“Dat wat u vandaag gevraagd hebt: wat is verlichting, omdat verlichting totale kennis betekent, de hele zaak, alles.”

[Einde van het interview met Maharishi.]

Kennis verschilt per bewustzijnstoestand

Hoe functioneren onze hersenen in de zeven bewustzijnstoestanden die door Maharishi’s Vedische wetenschap worden beschreven?

  1. Slapen
    Er is er geen enkele waarneming.
  2. Dromen
    De droomtoestand gelijkt op de slaap. Alleen is tijdens dromen het bewustzijn bezig opgeslagen indrukken te verwerken, wat een illusoire werkelijkheid oplevert. Het is alsof er een film aan de gang is die weinig te maken heeft met de realiteit.
  3. Waken
    In waakbewustzijn is het mogelijk een voorwerp waar te nemen via zintuiglijke prikkels. De informatie die via de zintuigen van buitenaf komt, gaat in de vorm van zenuwimpulsen naar de hersenen.
    Maar in de niet-verlichte toestand van bewustzijn wordt de ervaring van het Zelf tijdens waarnemen van de buitenwereld overschaduwd. Het is alsof de lamp naar buiten schijnt, maar niet naar binnen. De waarneming geschiedt tegen de achtergrond van een ‘overschaduwd’ en verward ‘scherm’ van bewustzijn. Waarneming van het voorwerp geeft daardoor hooguit een gekleurde en verminkte weergave. Hoe meer stress er in het zenuwstelsel zit (d.w.z. hoe donkerder het binnen is), hoe verder de waarneming van de werkelijkheid afstaat.
    Maharishi vergelijkt het bewustzijn wel met een film. Wanneer er een film op een wit scherm wordt geprojecteerd, wordt het doek volledig door de beelden in beslag genomen en valt het witte ervan niet op. Zo wordt ook het bewustzijn, het veld op basis waarvan we voorwerpen gewaar zijn, volledig in beslag genomen door de voorwerpen van waarneming, zonder dat we ons bewust zijn van datgene dat zich ervan bewust is.
  4. Transcendent bewustzijn
    Wanneer tijdens de beoefening van de Transcendente Meditatietechniek de ervaring ontstaat van absolute heelheid zonder waarneming van enige specifieke waarde uit de buitenwereld, dan verkeren we in de transcendente toestand van bewustzijn – voorbij elke zintuiglijke ervaring en voorbij elke gedachte. Het is alsof de lamp naar binnen schijnt, maar niet naar buiten. We zijn ons alleen bewust van het witte filmdoek en er worden geen beelden op geprojecteerd.
  5. Kosmisch bewustzijn
    Wanneer de lamp goed is opgehangen bij de deur, is zowel de binnenwereld als de buitenwereld goed waar te nemen. De uiterlijke waarneming vindt plaats tegen een helder innerlijk scherm van bewustzijn.
    In de kosmische toestand van bewustzijn worden binnen en buiten gezien als twee afzonderlijke waarden: het Zelf is absoluut, maar de buitenwereld niet. In deze toestand ziet men weliswaar de geprojecteerde filmbeelden, maar de ervaring van het witte doek – het Zelf – blijft eveneens voortdurend bestaan. Het innerlijke Zelf is onveranderlijk: wit; de uiterlijke omstandigheden die worden ervaren als niet-Zelf zijn wel veranderlijk: de filmbeelden.
  6. Verfijnd kosmisch bewustzijn of Godsbewustzijn
    In kosmisch bewustzijn is dankzij een onverward innerlijk scherm van bewustzijn de sterkte en stabiliteit bereikt die nodig is om de uiterlijke waarden diepgaand te onderzoeken. Bij het bereiken van dit hoogste niveau van helderheid en perfectie wordt de wereld buiten waargenomen in zijn volle relatieve luister: de film is vervullend en volmaakt. Dit is de toestand van verfijnd kosmisch bewustzijn die door Maharishi ook wel beschreven wordt als een toestand van Godsbewustzijn.
  7. Eenheidsbewustzijn
    In de toestand van volle verlichting – eenheidsbewustzijn – wordt het Zelf, het verenigd veld van de natuurwet, de basis van alle ervaring.
    Dit is te vergelijken met het beeld van een goudsmid, die de vorm waarneemt maar in elke vorm ook het goud ziet. Deze innerlijke ervaring van totale eenheid – oneindigheid – doordringt het bewustzijn tijdens elke situatie van waarnemen, denken, spreken en handelen. Het witte van het doek blijkt nu ook permanent deel uit te maken van de film, en wel als diepste waarde ervan.
    Het gewaarzijn is nog altijd in staat specifieke waarden waar te nemen, maar in plaats van ze enkel waar te nemen in termen van kleine heelheden (zoals een bloem, een olifant, een berg of een melkwegstelsel), zien we altijd de totaliteit – het verenigd veld.
    Terwijl de innerlijke werkelijkheid nooit wordt overschaduwd door welke uiterlijke waarneming ook, blijft de waarnemingsscherpte bewaard en wordt ze zelfs nog versterkt. We zien de bloem, maar het Zelf wordt nooit overschaduwd: specifieke waarden en kleine heelheden kunnen op basis van deze stabiliteit naar hun werkelijke intrinsieke waarde worden geschat, terwijl het besef van oneindigheid nooit verloren gaat.
    Dit wordt verlichte waarneming genoemd waarbij op geen enkel niveau duisternis wordt waargenomen, of het nu het niveau is van de zintuigen, de geest, het intellect of het zelf. Dit is een toestand waarin de volheid van het leven geleefd wordt op alle niveaus – het specifieke en het holistische, het innerlijke en het uiterlijke.

Naschrift: Wanneer we aandacht geven aan een specifiek persoon terwijl we verkeren in de gewone waaktoestand, dan kunnen we niet tegelijkertijd alle andere personen in gedachten houden. En dat kan tot problemen leiden. Een voorbeeld van de problemen die hierdoor ontstaan, zien we in de reguliere geneeskunde: door te focussen op geneesmiddelen voor een specifiek orgaan houdt men geen rekening met het effect van het geneesmiddel op andere organen en dit resulteert in onvoorziene riskante bijwerkingen.

Als we in Eenheidsbewustzijn zijn, hebben we het vermogen om alles in de hele wereld tegelijk in ons bewustzijn te houden. Daardoor verloopt ons leven gemakkelijker. We maken geen fouten meer.
Op het intellectuele vlak is het niet mogelijk om overal rekening mee te houden. Maar op het onbegrensde vlak van universeel bewustzijn zijn onze hersenen na oefening in staat op die wijze te functioneren.
Deze hogere bewustzijnstoestanden zijn niet te bereiken door er telkens aan te denken of door net te doen alsof. Het is net zoals een apparaat in de tuner-stand nooit in de cd-stand kan komen door te doen alsof. Je moet de schakelaar weten te vinden en die kunnen omdraaien.
Die schakelaar zit in ons zenuwstelsel en schakelt automatisch over naar ‘zuiver bewustzijn’ als we transcenderen met de TM-techniek (vierde bewustzijnstoestand). En na de meditatie wil het dikwijls omgeschakeld blijven staan (vijfde bewustzijnstoestand als dit continu het geval blijft).
Het TM-Sidhiprogramma leidt rechtstreeks op voor eenheidsbewustzijn (zevende bewustzijnstoestand). Tijdens beoefening van het TM-Sidhiprogramma schakelt ons zenuwstelsel automatisch over naar het functioneren in eenheidsbewustzijn. Ook na het beoefenen van de het TM-Sidhiprogramma blijft ons systeem bij voorkeur omgeschakeld staan.

Klik hier voor meer informatie over het TM-Sidhiprogramma

 


Entire contents copyright © 2005 Maharishi Vedisch Instituut.
All rights reserved.
Please refer to legal details concerning copyright and trademark protection.
Comments send to: webmaster

Last update: 4/2005